فضل رحيم رحيم
بيست و پنج سال پس از احمد ظاهر
فضل الرحيم رحيم
غنچه يی در فصل شگفتن پر پر شد
دلی پر از صميميت از تپش بازماند
آوای رسا و روحنوازی به خاموشی گرايد
رامشگری با حرکات دل انگيز و گوارا و ژستهای شور آفرين به يکبارگی از حرکت بازماند. دست مرگ به ربودن زندگی احمد ظاهر دراز شده بود. او رفت و هستی بزرگی از روح مو سقيی کشور ما فرو مرد. چه دلهايی که در بودش سوگوار وداغدار نگرديدند
شخصيت هنری احمد ظاهر در نقش پديده بی همانندی تکرار ناشدنی است. پس از بيست پنچ سال، هنوز صدای دلنيشين اين آوازخوان گرانمايه به دلها چنگ ميزند و ذوقهای حساس بسياری - حتا جوانان و نوجوانان امروزی - را به خود فراميخواند. آيا اين راز ناشی از پختگی و عشق بی پايان احمد ظاهر به بيكرانه موسيقی نيست؟ اكنون نيز هر آهنگش با آنكه بيشتر از بيست تا سی سال از آن می گذرد، همچنان تازگی دارد.
در ساز و تصنيفهايی که احمد ظاهر به اجرای آن ميپرداخت، زبان رسای شعر، جلوه های با شكوه ريتمها و ميلوديها با آميزش صدای گيرای احمد ظاهر رونق آنچنان ويژه دارند كه هر شنونده را واميدارد تا دمی از جنجالهای روزگار فارغ گرديده و به آن گوش دهد.
در جامعه ما هر چند موسيقی پيشينه ديرينه دارد و شمار زيادی از مردم شنونده های خوبی برای موسيقی بوده اند، با آنهم در برخی موارد به آواز خوان و اهل طرب آنچنانكه كه بايد و شايد ديده نشده است. از همين رو، احمد ظاهر كه با عشق فراوان از آوان نو جوانی به موسيقی رو آورده بود، حتا از پشتيبانی خانواده و بويژه پدرش (داکتر عبدالظاهر) بهره مند نبود. پدر با هراسی كه ريشه در تعصبا ت حاکم بر روان جامعه داشت، نميخواست فرزندش در چنين راستای دشوارگذار گام بردارد؛ ولی نشستهای هميشگی احمد ظاهر با نوآوران و سرآمدان موسيقی آماتور آن روزگار كه تازه به تلاشها و كاركردهای هنری آغاز كرده بودند، آرام آرام راه پيش رفتن و شگوفا شدن را برايش هموارتر گردانيد.
محترم ظاهر هويدا هنرمند شناخته شده کشور سال پار در همين زمينه طی گفت و شنودی با آقای هارون يوسفی گرداننده برنامه رنگين کمان راديو بی بی سی گفت : روز های تازه آشنايی با احمد ظاهر بود. او علاقه وافری به موسيقی داشت. روز ها با هم يکجا بوديم. روزی از روز ها در جريان صحبت احمد ظاهر گفت که پدرم از ادامه کارهای هنری ام رضايت ندارد و حتا ممانعت ميکند . من نامه يی به اين متن به داکتر صاحب ظاهر که در آن زمان صدراعظم کشور بود نوشتم :
سلام آقای داکتر ظاهر، ما جوانان اقدام به کاری در عرصه موسيقی نموده ايم. فرزند شما احمدظاهر هم علاقمند و صاحب استعداد در اين عرصه است و ميخواهد در اين راستا گام بردارد، اگر اين اقدام ما از نظر جناب شما موثر نيست و يا کار خوب نيست لطفآ برای ما وعده ملاقات بدهيد تا با هم در اين مورد صحبت نما ييم .
نامه را به احمد ظاهر دادم و گفتم آن را به داکتر صاحب بدهد. فردای آن روز احمد ظاهر خوش و خندان آمد و گفت: پدرم هيچ قناعت نميکرد ولی پس از آنكه نامه شما را خواند، رضايت نشان داد که من به فعاليت هنری ادامه بدهم.
احمد ظاهر درآن زمان متعلم ليسه حبيبه بود. او با تشکيل گروه هنری آن ليسه در کنسرتی در کابل ننداری لقب ستاره حبيبه را از آن خود ساخت و بعد ها به بلبل حبيبه شهرت يافت. افزايش شهرت روز افزون احمد ظاهر نتيجه عشق و علاقه خاص او به هنر موسيقی و تلاش هميشگی در اين راستا بود. آنچه عامل دومی به شهرت رسيدن احمد ظاهر در عر صه موسيقی کشور پنداشته ميشود، اجرای کمپوزهايی است از آهنگسازان مشهور کشور مانند نينواز، ترانه ساز، خيال و ديگران. عامل سوم در روحنوازی هنر احمد ظاهر جا دارد. گزينش اشعاری از مولانا جلال الدين بلخی، استاد خليل الله خليلی، نظام وفا، حافظ، سيمين بهبهانی، لاهوتی و ديگران است.
پو هاند جاويد نيز در گفت و گويی با بر نامه جوانه ها (به گردانندگی احمد غوث) گفته بود: احمد ظاهر در انتخاب شعر برای آهنگها سختگير بود. وقتی شعری را برای آهنگی برميگزيد، با اهل ادب مشوره ميكرد، حتا شبها در مورد يک پارچه شعر که بايد در قالب آهنگ جابجا شود، باهم صحت می کرديم.
باری احمد ظاهر به همراهی خانواده – در يكی از ماموريتهای سياسی داكتر ظاهر - رهسپار هندوستان شد و چند سالی آنجا ماند. اين سير و سفر در بالندگی و درخشش بيشتر وی نقش چشمگيری داشت كه نمونه ها و پيامدهايش را پس از باز گشت به کشور، در كارهای اين هنرمند فراوان ميتوان ديد. يکی از تازه گراييهای برجسته احمد ظا هر اجرای آهنگها با آلات موسيقی شرقی و غربی بود. اين آميزش هنری به موسيقی کشور ما روح تازه بخشيد.
احمد ظاهر پس از ليسه حبيبه کابل، تحصيلات عالی در رشته پيداگوژی به پايان رساند و مدت كوتاهی در ادارات دولتی و رسمی، مانند کابل تايمز و افغان فلم نيز كار كرد. در دهه پنجاه خورشيدی هنر مند سال شد و تا پايان زندگی بر سکوی هنر و سليقه مردم جايگاه شايسته يی داشت.
اين هنرمند جاودانياد در 24 جوزا 1325 ديده به جهان گشود و روز 24 جوزا 1358 ديده از جهان فرو بست. از احمدظاهر رهتوشه هنری سترگی به جا مانده که خود يادگاری است ماندگار .
روحش شاد باد!