|
|
دخندا كانكور
څه موده وړاندي دهيواد دعدليي له وزارته څخه ما دخندا داداري اجازه واخيستله. دښار په هر ګوټ كي مي دغه پوښتنه طرحه كړي وه چي: خلكو خندا يعني څه؟ دا ځوابونه يو په پل پسي را ورسيدل. يو ژورناليست راته له هر څه نه دمخه دا پيغام را ليږي: ښكلي خندا دقلمونو او دژبو آزادئ ته وايي كه چيري ودي ليده زموږ سلام پري وايه په خپل هيواد كي يو هستوګڼ مامور د اداري د حاضرئ كتاب كي دخپل لاسليك په عوض داسي ليكي: چي له تنخواه نه پرته دخندا بلي معني پسي سر م خوږوه. يوي سوالګري هم قلم را خيستي دخپلو تيرو خاطراتو په ياد له يوه ښكلي رسم الخطه سره ديوي مور دزړه آواز آوروي: چي د ماشوم دمړي خيټي دخوړلو ننداري ته ناست يي دغه شيبه چي كله كله را پيښيږي دخندا معني ده. خو يو مكتب را ته راليږې دانګړ د ديوالونو دزګيرويو ايري له دي پيغامه سره. دسره اورونو په هينداره كي تا چيري دځان د وريتيدلو ننداره خو به دي نه وي كړي؟ تا به ليدلي نه وي چي كتابونو څنګه دجهالت داور دڅڼو دلوګو وريځو ته په بسم الله بسم الله ليږي دخپلو فريادونو دايرو ګردونه. تا به ليدلي نه وي چي يو ښوونكي دهندو په شاني څنګه دخپلي ښوونځي دكتابونو اور كي د كوم ګنګا په نامه ځان سوځوي. ما څو څو واره دي ليدلي په دي خپلو ګنهكارو سترګو چي ځړولي څنګه دپوهي پيغلي يي د دار په پړو او دكتاب د رڼا ګانو له ايرو سره يي دآبو جهل تابلو ګاني كښلي. په دي كانكور كي له ګډون نه مي معذور وګڼه.
كوم يو يتيم ماشوم ليكلي دي داوښكو په رنګ: خندا مي پلار وو وژل شوي پخوا مور مي هم نه پوهيږي، چي هغه چيري بي كفنه تورو خاور ته موسكا وركوي؟
له يوي ښځي نه مي په مركه كي دا پوښتنه وكړه: چي خندا ستا په نظر څه ته وايي؟ هغي آرامه دنظر په سيند كي ومينځلم ترخه خندا يي وكړه ويي ويل: خندا زامن دي چي زلمي وي وژل شوي نه.
هم يو بي كوره مهاجر راته له ليريو وطنونو معني كړي خندا: په خپل وطن كي اوسيدل خندا ده. خو په وطن كي يو هستوګڼ راستون شوي مهاجر پوهيږي دغسي چي: د دي سوري سوري خيمو پر ځاي په خپل انګړ كي دنازولو بچوٌ ماشومانه بي غمه لوبو ته خنداوايي له څو كلونو را په دي خوا هيره شوي موده او نه پوهيږو چي به كله ددي لوبو نندارو ته ناست وو؟
يوه لاروي هم دا اعلان لوستي وو او دكاغذ پر يوي سپيني پاڼي ليكلي دا كرښه وه: چي خپل منزل ته رسيدل خندا ده.
كوم يو مامور له خپل وزير نه دا پو ښتنه كړي عالي جنابه په دي ښار كي يو اعلان خپور شوي غواړي ځان پوه كړي دخندا په معني. دغه مامور دخپل وزير له خولي ځواب را كي: دي كنډوالو كي هسي سر خوږوي په هغو ګټو چي له دغو كنډوالو نه در ته لاس ته درځي لاړ شه بهر ته دماڼيو قطارونه جوړ كړه دخندا پيغله در ته خپله راځي. بيا دي مامور له خپل قلمه تش همدومره ليكي: نه پوهيږم.
يوه ملا هم بسم الله كړي ده اوږدي ثنا اوږده دروده پسي دخپلو سترګو درنجو دسلايي په څوكو دسپين كاغذ پر مخ يي دغه تور خالونه ايښي: خندا هغه ده چي دا خلك ټول كاذونه پرږدي په جوماتو كي دالله دخوشالي له پاره دعبادت په سجدو ستړي نه شي.
يوه كتاب هم دزړه خواله كړي: چي څوك دي ولولي هغه خندا ده.
كوم ټوپك وال ته چا ويلي وه چي : ته دخندا په دي كانكور كي برخه ولي نه اخلي؟ هغه په خپله راغي، له خپل ټوپك سره يي ښه دمزي مزي ډزونه وكړ ما ته يي مخ واړاوه ويي ويل: اوس دخندا په معني وپوهيدي؟
جمهور رييس ته چا ويلي وو چي: زموږ په ښار كي دخنداوو دمعني كانكور كي برخه واخلئ ښه به وي دا چي خلك ستاسي له نظره دخندا په معني وپوهيږي. جمهور رييس سوړ اسويلي ايستلي او بيا ويلي يي دي: خندا په دي معني ده بله دوره كي يو ځل بيا چي زه په خپله د دي ورانو كنډوالو دجوړيدلو تحليفونه وكړم.
فاروق فردا كابل ۱۳۸۲
|