|
|
محترم ولی اشپاری
کاریک هنرمند را باید پیوسته با کارفنی وتخنیکی ستدیوی تولید موسیقی یکجا ارزیابی نمود. ستدیوهای تولید موسیقی با پختگی ها، خامی ها و تجارب و کارکردهای هنرمندان بیشتر از شنونده نزدیک و اشنا میباشد . هنرمند را ازنظر استعداد، شایستگی، صدا وآمادگی برای تولید یک آهنگ و تنظیم موسیقی در کتگوری های مختلف باید شناسایی نمود. من حدود بیشترازسی سال در کابل وفعلا در ورجینیا ستدیوی تولید موسیقی دارم وبا هریک از هنرمندان کشورم آشنا هستم. همان طوریکه آواز خوان با شعر وآهنگ و ساز پیوند نا گسستنی دارد با ستدیو نیز ارتباط دارد. در افغانستان قبل ازحوداث هفت ثور1357 خورشیدی چند ستدیوی تولید موسیقی مانند موزیک سنتر، آریانا موزیک، فرهاد موزیک، هادی مزاری موزیک، اشپاری موزیک و افغان موزیک فعالیت تولیدی داشتند. آنها در تولید خویش نهایت تلاش میکردند تا کست خوبترو با کیفیت بهترو بالاترتولید نمایند وهنرمندان را بخود جذب کنند. این رقابت خیلی مثبت ومقید برای همه بود. زیرا هنرمندان محدود بودند وستدیوهای تولیدی بین خود و ستدیو های رادیو افغنستان در رقابت مثبت قرارداشتند.همین ستدیو ها نوار ها و صدای هنر مندان را تا دور ترین نقاط افغانستان به گوش مردم می رساندند. درحقیقت ستدیو به آشپزخانه مجهز میماند که مواد خام توسط آشپزبا استفاده ازمواد ومساله به پختگی وقیام می رسد. چند بار آهنگ به صدای هنرمند خوانده میشود وخوبترین قسمت آن انتخاب وبه ستندرجهانی تهیه وبا مقایسه با موزیک تنظیم شده اولی چند بار شنیده میشود تا قناعت هنرمند و تخنیک دایرکتر حاصل گردد. بعضاً اتفاق افتاده که موزیک تنظیم شده اولی خیلی نواقص داشته است. در آنصورت نوازنده باید دوباره بنوازد و موزیک دوباره تنظیم گردد. این پیشگفتاررا بخاطری ارایه کردم که شهرت یک آواز خوان به کار ستدیو، شعر شاعر، نقش نوازندگان و آفریده های آهنگساز ونقش هنرمندی که موسیقی آهنگ را میبافد ارتباط میگیرد. هرگاه هنرمند را در اجرای کنسرت وکارتولیدی ستدیو به مقایسه بگیریم تفاوت های زیاد برملا میگردد. حال برمیگردم به تولید موزیک وحید جان قاسمی : وحید قاسمی را میتوان یک رهگشای موسیقی جدید درافغانستان دانست. اگرهنردوستان بخاطر داشته باشند آهنگهای "دل را بناز" و"مرو زشهر دیده ام" درستدیو های افغانستان به آواز وحید قاسمی ثبت و نشرشد که درپوهنتون کابل دربین جوانان غوغا برپا کرد. زیرا برای اولین بار از طریق رادیو موزیکی به ستندرد جهان با وسایل مدرن برقی، بیسگیتار، درم وکیبورد به شکل علمی تنظیم گردیده بود. مردم از شیندن موسیقی یکنواخت پرده نوازی خسته شده بودند. مخصوصاً جوانان به موسیقی ایرانی رو آورده بودند و ازشیندن موسیقی ایرانی لذت میبردند. درآن آهنگها وحید جان یک انکشاف علمی ومدرن موسیقی را روی اکورد و هارمونی در آهنگهای افغانی درکشور آغازکرد. در ابتدا به مخالفت هنرمندان عنعنوی و مقامات مسؤل رادیو افغانستان مواجه گردید اما کارخوب و موسیقی خوب را همگان پسندیدند و آهسته اهسته تشنگی جوانان جامعه رفع و توجه به موسیقی جوانان کشور معطوف گردید.
افتخار آن آهنگ پرخاطره متعلق به وحید قاسمی، عبدلله قاسمی، شهید توریالی و قاسم قاسمی میباشد. بعداً نظربه تقاضای مردم، توجه هنر مندان جوان و مسؤلین رادیو به موسیقی مدرن بیشتر شد ودیگران نیز راه او را تعقیب کردند. قبل ازآن موسیقی تمام هنرمندان به جز از گروه چار برادرها و ستاره ها " پرده نوازی" بود یعنی از شروع تا ختم آهنگ آواز خوان و نوازندگان فقط نغمه ها را یکسان مینواختند نباید یاد آوری از هنرمندان معروف در نواختن موزیک فراموشم گردد. ما بزرگانی چون استاد هاشم، استاد زاخیل، گل آغا یوسف ازلوگر و غیره را داشتیم که سبک کار شان جدا ازین روش بود. در رابطه با کار و دسپلین وحید جان باید گفت که خیلی انسان دقیق ومجهز است. اوهمیشه موزیک خود را قبل از امدن به ستدیو تنظیم و با شعر انتخابی داخل ستدیو میشود. نود فیصد کار موسیقی وهنری وحید جان از شخص خودش میباشد. ترتیب موسیقی ، اتنخاب شعر، نواختن آلات مختلف موسیقی و کمپوز ها از خودش است. خصوصیت خاص هنری اش مراعات ویژگی ها وشناخت از سبک های موسیقی گوناگون میباشد. هرگاه کارنامه هنری او را از روزهای پیشین تا امروز بررسی نماییم هشتاد تا نود فیصد تولید موسیقی از اثر زحمات وکار شخص خود اوست. ویژگی دیگر هنر وحید قاسمی توجه برحفظ اصالت موسیقی وطن ماست. اگر متوجه شده باشید آهنگهای محلی مردم ما در قرا وقصبات افغانستان مخصوصاًٌ ولایات سمت شمال کشور رو به زوال است. برای زنده کردن آن غنایم هنری وفرهنگی باید ازکارهای اخیر وحید جان یاد آور شوم. دیگر بازگل بدخشی، بابه قران وغیره در سمت شمال که از هنرمندان خوب ما بودند وجود ندارند وآهسته آهسته آثار شان نابود میگردد. دریکی ودو سال اخیر وحید جان بیشتر وقت خود را برای حفظ وتازه ساختن آن فرهنگ پرُ بهای وطن صرف نموده است.
او درولایات کشور سفرکرد، آهنگ های محلی را جمع آوری وبا گروپ هنرمندان محلی بازخوانی نمود. اکنون در حفظ موسیقی محلات ، تاریخ پیدایش و بینان گذاران سبکها ی موسیقی ما تلاش مینماید . این زحمت او نه تنها برای موسیقی بلکه از نظر تاریخی نیز قابل قدراست. دربخش کمک وهمکاری او با دیگر هنرمندان باید گفت: سرشناس ترین هنرمندان زن ومرد کشور ما ازکمک های او مستفید شده اند و به شهرت رسیده اند. آهنگ " للوللو ....کودک افغان للو " ازکمپوزهای محترم قاسمی میباشد که جایزه قاره آسیا را بدست آورد. هنرمندان ما خوشبخت اند که چون وحید قاسمی را در کنار خویش دارند. چهار اثر جاویدانه قاسمی در ستدیوی اشپاری وجود دارد. او اهلیت وکفایت زیاد در تنظیم موزیک دارد که کمتر کسان را چنان دیده ام. برای ثبت یک آهنگ کمترین فرصت را در ستدیو صرف مینماید زیرا بخش اصلی تنظیم موسیقی او کاملاً ٌ بی عیب میباشد. در صورت ضرورت نوازندگی را خودش در ستدیو انجام میدهد. در تنظیم وتولید موسیقی ازحوصله سرشارکار میگیرد. یکی از شهکارهای هنری وحید جان قاسمی در سال 1999 بودکه با من در ظرف بیست روز تعداد چهل و هشت آهنگ را درستدیوی اشپاری ثبت نمود که عبارت از سی دی سید عمر- احمد طاهر – استاد مهوش ویک سی دی خودش بود این قدرت در وجود هیچ هنرمند افغان تا حال دیده نشده است. او بهترین نوازنده گیتار، کیبورد، آرمونیه وغیره آلات موسیقی شرقی وغربی میباشد. من باعده زیادی دست اندرکاران موسیقی کار های مشترک ورو یا روی داشتم که در نواختن ساز دست بالا داشنتد ولی درانتقال یک قطعه موسیقی از طریق گوش برای هنرمند دیگر ویا برعکس آن دشواری های گونا گون را شاهد بودم. بنظر من یک آهنگساز، یک نوازنده و خواننده باید مهارت انتقال اندیشه هنری را به جانب مقابل ویا فراگرقتن از طرف مقابل را دقیقانه وسریع داشته باشند. این درصورتی امکان پذیر است که هنر مند با قواعد و اصوال این فن که شناخت از کوچکترین قیمت های ضربی و پرده ها ی موسیقی میباشد آشنایی کامل داشته باشند که تعداد کمی از هنرمندان ازاین استعداد برخوردار اند اما اکثریت نیستند. طورمثال میتوانم ازیک هنرمند بزرگ در ستدیوی اشپاری یاد آور شوم که قیمت ضربی 8/ 6 که "دایره" هم نامیده میشود "شش ضرب" است یعنی روی دایره یی که 8 قسمت است 6 ظرب را در فاصله های معین زمانی جا می دهیم. آواز خوان نمیتوانست حرکت صدا یش را در لابلای ضرب ها درست اجرا کند ناگزیر آنرا در"کهروا" 4/4 " که چهار ضرب است اجرا نمود . او برای هیچ کس نخواهد گفت که من وحید قاسمی هستم وفهم موسیقی دارم. زیرا من در ستدیو در کارهایش زیاد دخالت کرده ام ومیکنم. دخالتهایم رابا مهربانی میپذیرید و بعد از استماع به قناعت یکدیگر میپردازیم. این محبوبیت کمتر درهنرمندان دیده میشود. در اخیر برای سالیان بیشتر از نیم قرن زندگانی اش حوصله، پشت کارو شگوفانی درهنرموسیقی او ازخداوند خواهانم.
«»«»«»«»«»«»
ادبی ـ هنری
|